Hubble-ruimtetelescoop brengt donkere materie in kaart

Hubble-ruimtetelescoop brengt donkere materie in kaart

Astronomen hebben met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop een gedetailleerde kaart gemaakt van de verdeling van de donkere materie in een verzameling sterrenstelsels.

Donkere materie is een onbekende, onzichtbare substantie die het grootste deel van de massa van het heelal voor zijn rekening neemt. De astronomen hebben gekeken naar Abell 1689, een verre cluster van sterrenstelsels waarvan de zwaartekracht als een 'kosmisch vergrootglas' fungeert.

De zwaartekracht van Abell 1689, die grotendeels voor rekening komt van donkere materie, buigt het licht van verder weg gelegen sterrenstelsels af. Door dit effect, dat gravitatielenswerking wordt genoemd, ontstaan meervoudige, vervormde en/of sterk vergrote afbeeldingen van deze stelsels.

Nauwkeurig onderzoek van de vervormde afbeeldingen van de achtergrondstelsels maakt het mogelijk om de verdeling van de donkere materie in de cluster reconstrueren. Uit die reconstructie blijkt dat Abell 1689 opvallend veel donkere materie bevat voor een cluster van deze omvang. Dat kan erop wijzen dat de vorming van clusters aanzienlijk vroeger in de geschiedenis van het heelal is begonnen dan tot nog toe werd aangenomen.

Door de (steeds snellere) uitdijing van het heelal kregen clusters later immers de kans niet meer om grote hoeveelheden donkere materie te verzamelen. De komende drie jaar zullen astronomen nog vijfentwintig andere clusters op donkere materie gaan onderzoeken. Hiertoe is een speciaal waarnemingsprogramma opgestart: de Cluster Lensing and Supernova survey with Hubble (CLASH).

^{Bron: NU.nl & Allesoversterrenkunde.nl}