Groningse astronomen brengen gigantische kosmische rivier in kaart

Groningse astronomen brengen gigantische kosmische rivier in kaart
De Groningse astronomen Seyit Höçük en Peter Barthel hebben met de Amerikaanse Very Large Array radiotelescoop gedetailleerde radio-opnamen gemaakt van de verre quasar 4C34.47.

Op die 'radiofoto's' ontdekten de astronomen een radiobundel ('jet') van ruim een miljoen lichtjaar lang.

Die bundel ontstaat in het hart van de quasar, vlak buiten een superzwaar zwart gat, en transporteert als een gigantische kosmische rivier geladen kosmische deeltjes tot over een afstand van ruim een miljoen lichtjaar buiten het object, waar ze in een enorme radiowolk terecht komen.

Zwarte gaten
In de kernen van veel sterrenstelsels bevinden zich zware zwarte gaten en soms worden die zwarte gaten actief. Gedurende een periode van tientallen miljoenen jaren zuigen ze materie op uit de omgeving. De materie wordt door dit proces verhit tot temperaturen van miljoenen graden en die verhitting leidt tot felle straling vanuit de omgeving van het zwarte gat.

Omdat die felle straling uit een zeer klein gebied komt en het licht van het omringende sterrenstelsel volledig overstraalt, lijkt het alsof er een felle ster aan de hemel staat - vandaar de naam quasi-ster of quasar. In werkelijkheid is een quasar dus helemaal geen ster.

Radiowolken
Sommige quasars hebben gigantische radiostructuren, bestaande uit twee 'radiowolken' aan weerszijden van het sterrenstelsel. Deze wolken worden gedurende de actieve fase van de quasar gevoed door bundels vanuit de kern, maar die bundels zijn lang niet altijd waarneembaar.

4C34.47 is zo'n radio-quasar - en geen gewone maar een extreem grote. De twee radiowolken staan zo'n miljoen lichtjaar buiten het sterrenstelsel. De nu waargenomen voedingsbundel is de langste die ooit bij een quasar waargenomen.

^{bron: nu.nl}

zie ook:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Quasar
http://www.ast.cam.ac.uk/~regan/quasars.html